Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Θείου Λυτρωτοῦ μας ἔλαβε χώραν κατά μεταμεσονύκτιον ὥραν, μετά τήν εἴσοδον εἰς τήν πρώτην ἡμέραν τῆς ἑβδομάδος, τήν ὀνομασθεῖσαν διά τοῦτο Κυριακήν, διό καί ἀποκαλεῖται τριήμερος ἡ Ἀνάστασις καί ἡ ἁγία αὐτή ἡμέρα Κυριακή, ἡμέρα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν, Ἀναστάσεως ἡμέρα.

Μητροπολίτης Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας Κοσμᾶς - Μητροπολίτης Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων Σεραφείμ: Πρός Τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος Ἰωάννου Γενναδίου 14 11521 Ἀθήνας, για τήν ὥραν τῆς τελετῆς τῆς Ἀναστάσεως καί ἐν συνεχείᾳ τῆς Ἀναστασίμου Θείας Λειτουργίας.

Λαβόντες γνῶσιν τοῦ ἀπό 20ης Ἀπριλίου ἐ.ἔ. Ἀνακοινωθέντος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἀφορῶντος εἰς τήν λειτουργίαν τῶν Ἱερῶν Ναῶν κατά τήν Μεγάλην Ἑβδομάδα καί τήν Πασχάλιον Θείαν Λειτουργίαν, εὐσεβάστως προαγόμεθα νά ἐκφράσωμεν τάς εὐχαριστίας μας, διότι ἐφέτος ὅλοι οἱ Ἱεροί Ναοί θά παραμείνουν ἀνοικτοί διά τούς πιστούς δι΄ὅλας τάς Ἱεράς Ἀκολουθίας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος καί τοῦ Ἁγίου Πάσχα, ἀφ΄ ἑνός καί ἀφ΄ ἑτέρου νά ὑποβάλωμεν θερμήν παράκλησιν ἀναθεωρήσεως καί ἐπαναπροσδιορισμοῦ τῶν ὅσων καθορίζουν τήν ὥραν τῆς τελετῆς τῆς Ἀναστάσεως καί ἐν συνεχείᾳ τῆς Ἀναστασίμου Θείας Λειτουργίας.

Ἐκ προοιμίου νά εἴπωμεν ὅτι λόγῳ τῶν ὑφισταμένων ἐκτάκτων περιστάσεων (ὑγειονομικαί συνθῆκαι καί ἀπαγόρευσις κυκλοφορίας πέρα τῆς 9μ.μ.) ἐνδείκνυται ἡ ἔναρξις τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν ἡμίσειαν ὥραν ἐνωρίτερον τοῦ καθιερωμένου χρόνου καί οὐδέν πρόβλημα ὑφίσταται διά τήν προσαρμογήν μας εἰς τήν Ὑμετέραν Ἀπόφασιν. Ὅμως, ὅσον ἀφορᾷ εἰς τήν ὥραν ἐνάρξεως τῆς τελετῆς τῆς Ἀναστάσεως καί τῆς ἐν συνεχείᾳ τελέσεως τῆς κορυφαίας καί περιλάμπρου Θείας Λειτουργίας τῆς τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ κοσμοσωτηρίου καί κοσμοχαρμοσύνου Ἀναστάσεως , ὑφίστανται ἐπιφυλάξεις κανονικοῦ καί δεοντολογικοῦ χαρακτῆρος, τάς ὁποίας πάνυ εὐλαβῶς καταθέτομεν καί κατονομάζομεν εὐθύς ἀμέσως.

1. Ὡς γνωστόν, ἐνῷ ἡ ἐκκλησιαστική ἡμέρα καί ἑορτή ἄρχεται ἀπό τό ἑσπέρας τῆς προτεραίας ἡμέρας καί τερματίζεται τό ἀπόγευμα τῆς κυριωνύμου ἡμέρας καί ἑορτῆς, ἡ «πολιτική» ἡμέρα ἔχει τήν ἀρχήν της τήν 12ην τοῦ μεσονυκτίου καί τό τέρμα της τήν ἑπομένην 12ην τοῦ μεσονυκτίου τῆς προσεχοῦς ἡμέρας. Διά νά Ἱερουργήσῃ ὁ Λειτουργός τοῦ Θεοῦ καί νά κοινωνήσῃ ὁ εὐλαβής πιστός ἐγκρατεύεται μέν ἀφ’ ἑσπέρας, ἀλλά ἀπό τήν 12ην νυκτερινήν παραμένει ἄσιτος καί ἄποτος μέχρι καί τήν στιγμήν τῆς Θείας Κοινωνίας. Τό αὐτό συμβαίνει καί ὅταν πρόκειται νά τελεσθῇ ἡ Ἀκολουθία τῶν Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων εἰς ἑσπερινήν ὥραν ἤ νά κοινωνήση κάποιος κατ’ αὐτήν.

2. Μέ τόν προσδιορισμόν τῆς τελετῆς τῆς Ἀναστάσεως καί τῆς μετ΄αὐτήν Ἀναστασίμου Θείας Λειτουργίας τήν 9ην μ.μ. τοῦ Μεγάλου Σαββάτου προκαλεῖται τό πρόβλημα ὅτι ἐντός μιᾶς «πολιτικῆς» ἡμέρας (ἀπό τό ἕν μεσονύκτιον εἰς τό ἑπόμενον) θά τελεσθοῦν δύο Θεῖαι Λειτουργίαι ἀντί μιᾶς, ὡς ὁρίζει τό Τυπικόν, ὑπό τοῦ ἰδίου Λειτουργοῦ. Τοῦτο δέν συνᾴδει μέ τήν Ὀρθόδοξον Παράδοσιν, ἐνῷ οἱ Ρωμαιοκαθολικοί κάμνουν ἀνά μίαν ὥραν Θ. Λειτουργίαν τήν αὐτήν ἡμέραν. Παρόμοιόν τι πράττουν καί Ὀρθόδοξοι Λειτουργοί τοῦ Ἐξωτερικοῦ, παρά τήν ὑφισταμένην Ὀρθόδοξον Παράδοσιν (βλ. Ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου, Ἐπιστολή πρός Φιλαδελφεῖς. P.G. 5, 821C, 824A, τόν ΠΘ’ Κανόνα τῆς ΣΤ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί Ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Ἱερόν Πηδάλιον, ἑρμηνεία ΞΗ’ Κανόνος Ἁγίων Ἀποστόλων, σελ. 90β, ἐκδ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 2003).

Καί ἐάν ὑποτεθῇ ὅτι ἕνας Ἱερεύς δέν Ἱερουργήσει τήν πρωΐαν τοῦ Μεγ. Σαββάτου, διά νά τελέσῃ μόνον μίαν, τήν Ἀναστάσιμον Θ. Λειτουργίαν, θά πρέπει κατ’ ἀκρίβειαν νά μείνῃ ἄσιτος καί ἄποτος ἀπό τό μεσονύκτιον πρός τό Μ. Σάββατον μέχρι τήν ὥραν τῆς Θείας Μεταλήψεως τῆς Πασχαλινῆς Θ. Λειτουργίας. Τό ἴδιο θά πρέπει νά κάμῃ καί ὁ πιστός, πού πρόκειται νά κοινωνήσῃ (νά μήν κοινωνήσῃ κατά τήν ὥραν τῆς Θείας Κοινωνίας τό Μέγα Σάββατον πρωΐ, ἀλλά κατά τήν Πασχάλιον Θείαν Λειτουργίαν), διά νά μή κοινωνήσῃ δύο φορές τήν ἴδια ἡμέρα, ἀλλά καί νά τηρήσῃ τήν νηστείαν κατά τά ὡς ἄνω. Ὅμως, δέν δύναται νά θεωρηθῇ Πασχάλιος ἡ Θεία Λειτουργία, ἡ ὁποία περαιοῦται ἐν τῷ Μεγάλῳ Σαββάτῳ, πρό τοῦ μεσονυκτίου, δηλ. πρίν εἰσέλθωμεν εἰς τήν Κυριακήν, ἡ ὁποία ἄρχεται μετά τήν 12ην νυκτερινήν. Αὐτά ὁρίζει ἡ ζῶσα Ὀρθόδοξος Ἐκκλησιαστική Παράδοσις.

3. Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Θείου Λυτρωτοῦ μας ἔλαβε χώραν κατά μεταμεσονύκτιον ὥραν, μετά τήν εἴσοδον εἰς τήν πρώτην ἡμέραν τῆς ἑβδομάδος, τήν ὀνομασθεῖσαν διά τοῦτο Κυριακήν, διό καί ἀποκαλεῖται τριήμερος ἡ Ἀνάστασις καί ἡ ἁγία αὐτή ἡμέρα Κυριακή, ἡμέρα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν, Ἀναστάσεως ἡμέρα.

Ταπεινῶς φρονοῦμεν ὅτι, ἐνῷ ὅλες οἱ ἄλλες Ἱερές Ἀκολουθίες τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος δύνανται κατ’ οἰκονομίαν, διά τήν ἐνεστῶσαν χρείαν, νά τελεσθοῦν ἐνωρίτερον κατά ἡμίσειαν ὥραν, ὅμως ἡ λαμπρά Θεία Λειτουργία τῆς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως ἐπιβάλλεται ἀπαραιτήτως νά τελεσθῇ «διαγενομένου τοῦ Σαββάτου».

Ἐνταῦθα, Μακαριώτατε ἅγιε Πρόεδρε καί ἅγιοι Συνοδικοί Πατέρες, δέν χωρεῖ οἰκονομία. Ἄς κατανοήσουν οἱ κυβερνητικοί παράγοντες μέ τήν διακριτικήν, ἀλλ’ ἀνυποχώρητον παρέμβασίν σας, ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἔχουν τό δικαίωμα -τό καί Συνταγματικόν δικαίωμα- νά λατρεύσουν ἀκωλύτως τόν Ἀναστάντα Κύριον καί Θεόν ἡμῶν κατά τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Κυριακήν τοῦ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ, «τήν ἑορτῶν ἑορτήν καί πανήγυριν πανηγύρεων», τήν λαμπροτέραν καί ἁγιωτέραν ἡμέραν τῆς Χριστιανoσύνης. Καί εἰς οὐδεμίαν περίπτωσιν δέν ἐπιτρέπεται νά συμπέσῃ ὁ κατά τό Μέγα Σάββατον (ὅπως ἐξελίχθησαν τά πράγματα) ἑορτασμός τοῦ ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ τῶν Ὀρθοδόξων μέ τό πάσχα -νομικόν φάσκα- τῶν Ἑβραίων, οἱ ὁποῖοι αὐτόν τόν χρόνον τό ἑορτάζουν τό Μ.Σάββατον (Κανών Ζ’ Ἁγ. Ἀποστόλων, Κανών Α’ τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Συνόδου) καί

4. Ἄς μᾶς ἐπιτραπῇ νά ἐπιμείνωμεν εἰς τό δίκαιον καί καθολικόν διά τόν Ἑλληνορθόδοξον Λαόν τοῦ Θεοῦ αἴτημα τοῦτο, τό ὁποῖον, εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, ἔκαμαν ἀποδεκτόν καί προβάλλουν αἱ Ἱεραί Σύνοδοι Κύπρου καί Κρήτης. Γνωρίζετε καλῶς ὅτι τό θέμα αὐτό προσκρούει εὐθέως καί καιρίως εἰς τό θρησκευτικόν αἴσθημα τοῦ Χριστεπωνύμου Πληρώματος τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας.

Φοβούμεθα ὅτι τό σοβαρόν αὐτό ζήτημα θά προκαλέσῃ ταραχές, διαμαρτυρίες καί ἀναστατώσεις. Ἐδιχάσθη μέχρι τώρα ὁ λαός μας εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἀποδέχονται τήν μάσκαν ἐντός τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, κατά τήν Θείαν Λατρείαν. καί κάμνουν ἀνεπιφυλάκτως τό ἐμβόλιον, καί εἰς τούς ἄλλους, οἱ ὁποῖοι διά λόγους συνειδήσεως ἤ καί διά ἰατρικούς λόγους δέν συμμορφώνονται πρός τάς ὑποδείξεις τῶν ἁρμοδίων. Νά συνεχισθῇ ὁ διχασμός μέ ὅσους προτιμήσουν τήν τελετήν τῆς Ἀναστάσεως τήν 9ην μ.μ. τοῦ Μ. Σαββάτου καί μετ’ αὐτήν τήν Ἀναστάσιμον Θείαν Λειτουργίαν καί μέ τούς εὐσεβεῖς καί παραδοσιακούς χριστιανούς, πού ἐμμένουν εἰς τήν Παράδοσιν; Νά διαπληκτίζωνται ὅσοι θέλουν τά self-test πρό τῆς εἰσόδου των εἰς τόν Ἱερόν Ναόν μέ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θεωροῦν ὡς ἀσέβειαν καί ὀλιγοπιστίαν νά τό κάμουν, ἐνῷ πρόκειται νά εἰσέλθουν εἰς τόν καθαγιασμένον χῶρον τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ;

Ἕνα χρόνο καί πλέον ταλαιπωρεῖται ὁ εὐσεβής λαός μας, πότε μέ τόν παντελῆ ἀποκλεισμόν ἐκ τῆς ἐν Ἐκκλησίαις Θείας Λατρείας, πότε ἐκ τῆς συμμετοχῆς του ὑπό αὐστηρούς ὅρους καί περιορισμούς εἰς τήν Λατρευτικήν Σύναξιν, πότε ἐκ τῆς ὡς μή ὤφελε ὑποχρεωτικῆς χρήσεως τῆς μάσκας ἐν ὥρᾳ Θείας Λατρείας, καταπιεζομένης τῆς χριστιανικῆς των συνειδήσεως καί τώρα μέ τήν προαγγελομένην ἐπιβολήν διενεργείας τοῦ self-test διά τήν εἴσοδόν των εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τοῦ Θεοῦ! Καί μάλιστα προειδοποιοῦν τά ΜΜΕ ὅτι θά ἐπιβληθῇ τό self-test εἰς τούς Ἱερεῖς, Ἱεροψάλτας, Ἐπιτρόπους κ.ἄ., προκειμένου νά εἰσέλθουν διά διακονίαν ἐκκλησιαστικήν.

Ἔλεος, ἔλεος, Μακαριώτατε. Καί αὐτό ἀκόμη θά μᾶς ἐπιβάλλουν;

Μακαριώτατε ἅγιε Πρόεδρε, Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Συνοδικοί,

Ἀπετάθημεν εὐσεβάστως εἰς Ὑμᾶς διά νά διερμηνεύσωμεν τά αἰσθήματα τοῦ εὐσεβοῦς καί φιλοχρίστου Ποιμνίου μας, ἀλλά καί τήν ἀγωνίαν καί ἀνησυχίαν μας δι’ ὅσα τεκταίνονται εἰς βάρος τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας καί ἐπί ζημίᾳ τῆς εἰρηνικῆς διαβιώσεως καί πνευματικῆς πορείας τῶν πεπιστευμένων ἡμῖν πνευματικῶν τέκνων. Διαβιβάσατε, παρακαλοῦμεν, τά προσήκοντα εἰς τούς κυβερνητικούς παράγοντας.

Καί εὐχηθῆτε ὁ πρός τό ἑκούσιον Σταυρικόν Πάθος Του πορευόμενος Σωτήρ καί Λυτρωτής ἡμῶν νά εἰρηνεύσῃ τό πλήρωμα τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας, τήν Πολιτείαν μας, καί ὅλον τόν κόσμον, δωρούμενος τήν ὑπέρβασιν τῆς ἐνεστώσης δεινῆς παγκοσμίου δοκιμασίας.

Καί ἐπί τούτοις διατελοῦμεν,
Μετά βαθυτάτου σεβασμοῦ
Οἱ Μητροπολῖται
Μητροπολίτης Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας Κοσμᾶς
Μητροπολίτης Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων Σεραφείμ